महाराष्ट्रातील समाज सुधारक -महात्मा ज्योतिबा गोविंदराव फुले

 
महात्मा ज्योतिबा गोविंदराव फुले 

मूळ आडनाव – गोह्रे

जन्म – 11 मे 1827

मृत्यू – 28 नोव्हेंबर 1890

📝 1852 - पुणे, विश्राम बागवाड्यात मेजर कॅँडीच्या हस्ते सत्कार.

📝 1869 - स्वतःस कुळवाडी भूषण ही उपाधी लावली.

📝 21मे 1888 - वयाची 60 वर्ष पूर्ण केल्याबद्दल रावबहादूर बेडेकर यांच्या हस्ते महात्मा ही पदवी.

📝 उक्ती आणि कृतीत एकवाक्यता असणारा जहाल समाजसुधारक 📝

आधुनिक महाराष्ट्रातील आद्य समाजसुधारक म्हणून महात्मा ज्योतिराव फूले यांना ओळखले जाते. 

संस्थात्मक योगदान :

📝 3 ऑगस्ट 1848 - पुणे येथे भिंडे वाड्यात मुलींची पहिली शाळा.

📝4 मार्च 1851 – पुणे येथे बुधवार पेठेत मुलींची दुसरी शाळा. रास्ता पेठेत मुलींची तिसरी शाळा.

📝 1852 – अस्पृश मुलांसाठी शाळा सुरू केली.

📝 1855 – प्रौधांसाठी रात्र शाळा.

📝 1663 – बालहत्या प्रतिबंधक गृह.

📝 1877 – दूषकळपिडीत विद्यार्थ्यांमध्ये धनकवडी येथे कॅम्प.

📝 10 सप्टेंबर 1853 - महार, मांग इ लोकांस विद्या शिकवणारी संस्था.

📝 24 सप्टेंबर 1873 - सत्यशोधक समाजाची स्थापना.

📝 व्हिक्टोरिया अनाथाश्रमची स्थापना.

📝1880 - म. फुले यांच्या प्रेरणेने ना. मे. लोखंडे यांनी भारतातील पहिली कामगार संघटना मिल हॅँड असो. स्थापना केली.

📝महात्मा ज्योतिबा फुले यांचे लेखन :

📝 1855 - 'तृतीय रत्न' नाटक (शुद्रांच्या स्थितीचे वर्णन).

📝 1868 - 'ब्राम्हणांचे कसब'

📝 1873 - 'गुलामगिरी' हा ग्रंथ अमेरिकेतील निग्रोंची मुक्त करणार्‍या लोकांना अर्पण केले.

📝 1873 - अस्पृशता निवारणाचा पहिला कायदा.

📝 1 जानेवारी 1877 - 'दीनबंधू' मागासलेल्या दिनाच्या दु:खाला वाचा फोडणारे पहिले दैनिक महात्मा फुले यांच्या प्रेरणेने कृष्णाराव भालेकर यांनी सुरू केली.

📝 1883 - शेतकर्‍यांचा आसूड

📝 1885 - इशारा सत्सार The Essense Of Truth सार्वजनिक सत्यधर्म हा ग्रंथ त्यांच्या मृत्यूनंतर प्रकाशित झाला. याग्रंथास विश्र्व कुटुंब वादाचा जाहीर नामा म्हणतात.

📝 अस्पृश्यांची कैफियत.

📝 शिवाजी महाराजांचा पोवाडा. 

वैशिष्ट्ये :

📝 थॉमस पेनच्या The Rights Of Man या पुस्तकाचा प्रभाव.

📝 1864 - पुण्यात गोखले बागेत पहिला पुनर्विवाह घडवून आणला.

📝 1868 - अस्पृश्यांसाठी घरचा हौद खुला केला.

📝 1879 - रायगडावरील शिवाजी महाराजांच्या समाधीचा जिर्णोधार.

📝 2 मार्च 1882 - हंटर कमिशन पुढे साक्ष.

उदरनिर्वाहासाठी कंत्राटदार हा व्यवसाय.

सत्यशोधक समाजाचे ब्रीद - 'सर्वसाक्षी जगत्पती त्याला नको मध्यस्थी'.

📝 सयाजीराव गायकवाड यांनी हिंदुस्थानचे बुकर टी. वॉशिंग्टन या शब्दात गौरव केला. 📝